Παρεμβάσεις από την Ημερίδα για την Κλιματική Αλλαγή που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής
Όλες τις πτυχές του σύγχρονου διακυβεύματος της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει το περιβάλλον και την καθημερινότητα των πολιτών ανέλυσαν επιστήμονες, εμπειρογνώμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά τη διάρκεια της Ημερίδας για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε, χθες, από την Περιφέρεια Αττικής, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας
Την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας κήρυξε η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου η οποία, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας (περισσότερες πληροφορίες εδώ).
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος τόνισε ότι το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αποτελεί ζητούμενο όχι μόνο σε εθνικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ έδωσε έμφαση στην ανάγκη σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα (π.χ. σχέδια πλημμύρας, αιγιαλός, χωροταξικά). Προς αυτήν την κατεύθυνση, σημείωσε, πρέπει να δρομολογηθεί η χρηματοδότηση των ΠΕΠ, η επίσπευση των ΠεΣΠΚΑ, αλλά και η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης, κατά την ομιλία του έδωσε μεγάλη έμφαση στον ρόλο του ανθρώπου σε συνάρτηση με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, καθώς αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος, ενώ «ανθρωποκεντρική» ήταν και η προσέγγιση του Γιάννη Καπάκη, Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, δίνοντας τη θετική διάσταση του ζητήματος, αναφέροντας παραδείγματα, όπως αυτό της αποφυγής των πυρκαγιών και στο πλαίσιο αυτό επισήμανε τη σημασία της καλής συνεργασίας που υπάρχει με την Περιφέρεια Αττικής.
Στον χαιρετισμό που απέστειλε ο υπεύθυνος συντονιστής του προγράμματος του ΟΗΕ για τη Μεσόγειο, Gaetano Leone, αναφέρθηκε στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία αποτελεί ένα θαλάσσιο έθνος, όπου το στοιχείο του νερού αποτελεί θεμέλιο λίθο της οικονομίας της χώρας. Ωστόσο η άνοδος της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας υπερβαίνει τα εθνικά όρια, με αποτέλεσμα το θέμα να αφορά ολόκληρη τη Μεσόγειο. Θα χρειαστεί, επομένως μια μεσογειακή προσαρμογή για την αειφόρο ανάπτυξη.
Εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής, χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής, Βουλευτής Κατερίνα Ιγγλέζη, η οποία μίλησε για την αξία του φυσικού οικοσυστήματος, αλλά και τις επιπτώσεις της καταστροφής του, οι οποίες έχουν ξεκινήσει να λαμβάνουν σοβαρές διαστάσεις.
Η Βουλευτής Β’ Αθηνών, Χαρά Καφαντάρη, σε ό,τι αφορά το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, έφερε ως παράδειγμα τους 54 νεκρούς από τον καύσωνα του Τορόντο, ενώ ανέλυσε τους τομείς που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη νέων μοντέλων βιωσιμότητας.
Ο Νικόλαος Βογιατζής, Διοικητής ΕΜΥ Ταξιάρχος (ΜΤ), απάντησε σε βασικά ερωτήματα, σύμφωνα με την επιστημονική τοποθέτηση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ενώ αναφέρθηκε στην ανάπτυξη ειδικών προγνώσεων και μοντέλων που αναπτύσσονται στην ΕΜΥ.
Στη συνέχεια ακολούθησαν 3 θεματικές ενότητες με ενδιαφέρουσες επιστημονικές παρεμβάσεις:
«Κλιματική Αλλαγή - Στρατηγικές και σχεδιασμός για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή»
Στην ενότητα αυτή, υπό τον συντονισμό του Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος, Κλιματικής Αλλαγής και Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας, Νάσου Αναγνωστόπουλου, ο οποίος έκανε εκτενή αναφορά σε στοιχεία που διαθέτει η Περιφέρεια Αττικής, καθώς και στη σημασία ύπαρξης συνεργασιών με άλλους φορείς όπως η ΕΛΣΤΑΤ ή οι Δήμοι, τον λόγο πήρε αρχικά η Ρεββέκα Μπατμάνογλου, Προϊσταμένη της Δ/νσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, του ΥΠΕΝ, η οποία ανέλυσε τη Συμφωνία των Παρισίων, καθώς και τις πολιτικές που έχουν χαραχτεί τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ανέφερε ότι υπάρχει φιλόδοξη δέσμη αλληλεγγύης για τον μετριασμό του φαινομένου και την προσαρμογή σε νέα δεδομένα.
Ο Χρήστος Σ. Ζερεφός, Ακαδημαϊκός, Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, αναφέρθηκε συγκεκριμένα για την Αττική, ενώ έκανε μία αναδρομική αναφορά. Όπως επισήμανε υπάρχουν διαχρονικές αλλαγές σε στοιχεία του κλίματος (μείωση αριθμού παγετών και αύξηση αριθμού ημερών με υψηλές θερμοκρασίες). Σε ό,τι αφορά τις βροχοπτώσεις, υπάρχει αποσταθεροποίηση μετά το 1980 και έξαρση τα τελευταία έτη.
Τον λόγο στη συνέχεια πήρε η Μαρία Λοϊζίδου, Καθηγήτρια ΕΜΠ, Τμήμα Χημικών Μηχανικών, Υπεύθυνη Μονάδας Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, η οποία ανέλυσε την περίπτωση της Κύπρου, στην οποία εγκρίθηκαν 250 μέτρα προσαρμογής με βήματα μεθοδολογίας για την αξιοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ενώ αναφέρθηκε και στο CypaAdapt Tool, το οποίο αποτελεί εργαλείο πολυκριτηριακής ανάλυσης.
Ο Νικόλαος Καραταράκης, Διευθυντής Κλιματολογίας – Εφαρμογών, Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), αναφέρθηκε στις προειδοποιήσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων και μίλησε για την κλιματική μεταβλητότητα και αλλαγή σε πλανητικό επίπεδο, περιοχικό / Ευρωπαϊκό, Εθνικό / Ελλάδα, ενώ επεξήγησε τον ρόλο της ΕΜΥ, αλλά και τη μεγάλη ανάγκη για βελτιωμένες έγκυρες προειδοποιήσεις σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Ο Τάκης Γρηγορίου, Υπεύθυνος για θέματα Ενέργειας και Κλιματικών Αλλαγών, Ελληνικό Γραφείο Greenpeace αναφέρθηκε στην ηλιακή κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να γίνει με δίκαιο τρόπο, να δοθεί ουσιαστική βοήθεια στα νοικοκυριά, με επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια με το μισό κόστος ετησίως της επιδότησης. Ήδη υπάρχει πιλοτική εφαρμογή σε 8 νοικοκυριά στη Ρόδο, ενώ εφαρμόζεται η ηλιακή κοινωνική πολιτική σε πολιτείες των ΗΠΑ.
Τέλος, η Αργυρώ Παρασκευοπούλου, Αν. Προϊσταμένη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής αναφέρθηκε στις στρατηγικές της Περιφέρειας Αττικής και τα σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. Έμφαση δόθηκε στο Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Αττικής το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020 και δίνει έμφαση σε τομείς που η Περιφέρεια Αττικής εμφανίζει υψηλή τρωτότητα, σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Το ΠεΣΠΚΑ Αττικής επιδιώκει την καταλληλότερη χωρική ανάλυση ώστε ο σχεδιασμός να είναι ενιαίος αλλά να λαμβάνονται υπόψη και οι ιδιαιτερότητες της κάθε περιφερειακής ενότητας. Θα αξιολογηθούν οι συνέργειες μεταξύ των τομέων και οι συνέργειες με τις όμορες Περιφέρειες. Αναφέρθηκε, επίσης, στην καινοτομία του ΠεΣΠΚΑ Αττικής το οποίο περιλαμβάνει την ανάπτυξη, προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης, οι προδιαγραφές του οποίου θα έχουν περιγραφεί στο ΠεΣΠΚΑ. Οι διαδικασίες του ΠεΣΠΚΑ αυτή την περίοδο βρίσκονται στο στάδιο της προέγκρισης από τη χρηματοδοτική αρχή (ΕΥΔΕΠ Αττικής) των τευχών του ανοιχτού διαγωνισμού που ακολουθεί.
«Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον»
Τον συντονισμό του πάνελ για τη συγκεκριμένη θεματική Ενότητα είχε η Αργυρώ Παρασκευοπούλου, Αν. Προϊσταμένη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής.
Τον λόγο αρχικά πήρε ο Ευθύμης Λέκκας, Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Διευθυντής ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων», Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Ο κ. Λέκκας αναφέρθηκε εκτενώς στις φυσικές καταστροφές, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και εστίασε στις καινοτόμες δράσεις διαχείρισης των επιπτώσεων. Επιπλέον επεξήγησε τα λεγόμενα του δίνοντας πλήθος παραδειγμάτων (πυρκαγιές σε Ηλεία, Αρχαία Ολυμπία, Νεάπολη κ.λπ.). Αναφορικά με τις πλημμύρες της Μάνδρας ανέφερε ότι αποτελούν κορυφαίο φαινόμενο των τελευταίων 200 ετών όπως προκύπτει από ελιά αυτής της ηλικίας που παρασύρθηκε. Τέλος ανέφερε ότι δεν έχει λυθεί η εξίσωση κινδύνου - σχεδιασμού, ενώ σε προτεραιότητα πρέπει να μπουν έργα μικρής κλίμακας, καλά σχεδιασμένα ανάντι των περιοχών προς προστασία.
Ο Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Τομέα Φυσικής Περιβάλλοντος, παρουσίασε μέσα από μια «νέα ματιά» τον αστικό περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Όπως ανέφερε η πόλη είναι ζωντανός οργανισμός, όχι απλά ένα σύμπλεγμα κτιρίων, και καθώς μεγαλώνει οι πιέσεις αυξάνονται. Δεν υπάρχει μία λύση που να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, ενώ επεσήμανε και την αυξανόμενη τάση της αστικοποίησης. Ανέδειξε, επιπλέον, όλον τον προβληματισμό που προκαλεί το κέντρο της Αθήνας (επιδείνωση θερμικού περιβάλλοντος - ενεργειακό «πέναλτι»), ενώ ανέφερε ότι τα χαμηλά εισοδήματα αντιμετωπίζουν σημαντικό ενεργειακό και θερμικό πρόβλημα. Επεσήμανε τις νέες ανάγκες στον αστικό σχεδιασμό, για παράδειγμα, ανάγκη για πολλές, μικρές, διάσπαρτες πράσινες παρεμβάσεις στον αστικό ιστό («αστικός βελονισμός») και μεγαλύτερες αποστάσεις για να βελτιωθεί το μικροκλίμα μιας περιοχής. Πρότεινε η επιστήμη να βρίσκεται κοντά στο κέντρο λήψης των αποφάσεων και την αναγκαιότητα της μητροπολιτικής διοίκησης, ώστε τα σχέδια να καταρτίζονται και να εφαρμόζονται κατά ενιαίο τρόπο για να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα.
Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, παρουσίασε εκτιμήσεις από κλιματικά μοντέλα και αναφέρθηκε σε κλιματικά μοντέλα με χωρική ικανότητα περίπου 12χλμ. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι τα τελευταία 70 χρόνια έχουμε μείωση των ημερών βροχής, ενώ η ετήσια βροχόπτωση μειώνεται με αύξηση όμως του ποσού ημερήσιας βροχής που δεχόμαστε (πλημμυρικά φαινόμενα). Αναφέρθηκε ακόμη σε αύξηση του αριθμού των θερμών ημερών, ανόδου της θερμοκρασίας, και του αριθμού των θερμών νυχτών αυξάνοντας έτσι τις απαιτήσεις σε ενέργεια για ψύξη. Επιπλέον, έκανε λόγο για αύξηση του κινδύνου πυρκαγιών και της δραστηριότητας των κουνουπιών. Επεσήμανε τη σημασία της επίδρασης των τοπικών παραγόντων.
Η Εύη Σαμόλη, Επ. Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, τονίζοντας την άμεση ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών καθώς η υγεία του πληθυσμού είναι ευαίσθητη σε αλλαγές του κλίματος, δεδομένου ότι επηρεάζει περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας (θερμοκρασία αέρα, ποιότητα νερού, τροφής και καταφυγίου, τρόπο μετάδοσης λοιμωδών νόσων). Αναφέρθηκε στις συνδυαστικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των δασικών πυρκαγιών και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία του πληθυσμού, αλλά και στην ανεπαρκή παρακολούθηση των επιδράσεων φυσικών φαινομένων (όπως οι πλημμύρες) και των μελλοντικών τάσεων των λοιμωδών νόσων σε σχέση με τις επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων.
Ο Θανάσης Σφέτσος, Ερευνητής Β, ΙΠΡΕΤΕΑ, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ μίλησε για την «Ανθεκτικότητα των υποδομών στην κλιματική αλλαγή». Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις υποδομές, π.χ. δίκτυα μεταφορών και ηλεκτρισμού, τηλεπικοινωνίες, διυλιστήρια, κ.α., καθώς επιδρά στα χαρακτηριστικά των κινδύνων (ταχύτητα, συχνότητα, ένταση και έκταση) δοκιμάζοντας τα όρια σχεδίασης και αντοχής των υποδομών. Όπως ανέφερε, υπάρχει τρωτότητα σε δομικά στοιχεία, σε εργαζόμενους, στον τρόπο λειτουργίας και την ποιότητα των υπηρεσιών, αλλά και αλλαγές στην ικανότητα παραγωγής και ζήτησης των υπηρεσιών Κάθε υποδομή είναι μοναδική στον σχεδιασμό και για να λειτουργεί – χρειάζεται κοινή μεθοδολογία – επιλογή κριτηρίων προσαρμογής, ώστε από την επικινδυνότητα να μεταβούμε στην ανθεκτικότητα των υποδομών, η οποία είναι κρίσιμη για την καλύτερη ανταπόκριση στη κλιματική αλλαγή.
Η Κωνσταντίνα Τσαγκάρη, Τακτική Ερευνήτρια, Διευθύντρια Ινστιτούτου Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ), εξέτασε τις επιπτώσεις και τα μέτρα προσαρμογής των δασικών οικοσυστημάτων υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής και των πυρκαγιών. Η κα Τσαγκάρη αναφέρθηκε συνοπτικά στην αλλαγή στο μικροκλίμα, στη διάβρωση του εδάφους, στις άμεσες και έμμεσες οικονομικές συνέπειες, την υποβάθμιση του αισθητικού τοπίου, την τάση αλλαγής χρήσης γης, την ανασφάλεια του πολίτη.
Η Τόνια Μοροπούλου, Καθηγήτρια Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά και τις προκλήσεις ενόψει της κυκλικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι απαιτείται σύνδεση του τοπικού με τον μητροπολιτικό σχεδιασμό, ενώ οι ιστορικές πόλεις θα πρέπει να μετατραπούν σε ζωντανά εργαστήρια για την έρευνα και την εκπαίδευση. Επιπλέον, ο μητροπολιτικός χαρακτήρας είναι καταλυτικός για την ενσωμάτωση των καλών εφαρμογών για τη διάσωση όλου του πολιτισμού υπό ένα ενιαίο στρατηγικό σχεδιασμό με προτεραιότητες και συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
«Υποστηρικτικά μέτρα και χρηματοδοτικά εργαλεία»
Στην τρίτη ενότητα, συντονίστρια του πάνελ ήταν η Γιάννα Τσούπρα, Περιφερειακή Σύμβουλος, Εντεταλμένη σε θέματα Πολιτικής Προστασίας, Παλλαϊκής Άμυνας και ΠΣΕΑ.
Τον λόγο έλαβε πρώτος ο Γιώργος Πατρίκιος, Πρόεδρος Πράσινου Ταμείου, Επίκουρος Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο οποίος ανέδειξε τον ρόλο του Πράσινου Ταμείου στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και μίλησε για τις αρμοδιότητες, τους άξονες προτεραιότητας και τα αποθεματικά του Ταμείου.
Ο Γιάννης Σταμούλης, Αρχιπύραρχος, Πρόεδρος Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, Διοικητής Δ.Π.Υ. Πειραιώς, θεωρεί πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη νέα απειλή της Πολιτικής Προστασίας. Ο ίδιος έδωσε έμφαση στην ανάγκη συνένωσης δυνάμεων για να επιτευχθεί υψηλότερος βαθμός προστασίας.
Στη συνέχεια ο Δημήτρης Νιαβής, από τη Δ/νση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ, μίλησε για ένα σημαντικό ανταγωνιστικό εργαλείο χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το LIFE 2014-2020. Το πρόγραμμα αυτό της ΕΕ χρηματοδοτεί το 55% των επιλέξιμων δαπανών και απευθύνεται σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, ιδιωτικού τομέα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, για θέματα Περιβάλλοντος και Δράσεων για το Κλίμα, συνολικού προϋπολογισμού 3,46 δισ. ευρώ.
Ο Δημήτρης Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Περιφέρειας Αττικής, αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020, οι οποίες αφορούν στον σχεδιασμό με διαφορετική φιλοσοφία, με την έμφαση να δίνεται στη σκοπιμότητα των έργων, καθώς και σε δράσεις και στόχους που ιεραρχούνται και προτεραιοποιούνται. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης του ΠΕΠ Αττικής εκδόθηκαν προσκλήσεις για δύο έργα αντιπλημμυρικής προστασίας συνολικής αξίας 80 εκ. ευρώ, ενώ εντάχθηκαν και ολοκληρώθηκαν 21 έργα προϋπολογισμού αξίας 74,2 εκ. ευρώ, το 76% των οποίων αφορούσε στο εσωτερικό δίκτυο. Αναφέρθηκε στον θεματικό στόχο 5, για την προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή - πρόληψη και διαχείριση κινδύνων, συνολικού προϋπολογισμού 95,6 εκ. ευρώ από τον οποίο χρηματοδοτείται και το Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή της Αττικής. Καταλήγοντας αναφέρθηκε στα υψηλότερα ποσοστά συμβασιοποιημένων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας μεταξύ όλων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) του ΕΣΠΑ 2014-2020, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του ποσοστού υπερδέσμευσης, σε 140%, για τον Θεματικό Στόχο 5, ενώ αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί τα περισσότερα έργα μέχρι το κλείσιμο του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ο Στρατής Δαβάκης, Αν. Προϊστάμενος της Δ/νσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής, εισηγήθηκε τις προκλήσεις της Πολιτικής Προστασίας (δηλαδή της προστασίας της ζωής, υγείας και περιουσίας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, κατά τη διάρκεια ειρηνικής περιόδου) στην αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής. Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα υλοποίησης δράσεων μείωσης του κινδύνου καταστροφών, στο Πλαίσιο δράσης του Sendai για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών 2015-2030, αλλά και στην ανάγκη σχεδιασμού και θεσμοθέτησης κανόνων ενημέρωσης για να υπάρχει ενημέρωση των πολιτών χωρίς όμως πανικό. Ιδιαίτερη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη.
Τέλος, ο Παναγιώτης Βλάχος, Προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος, Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), εισηγήθηκε, μεταξύ άλλων, τη Διαπεριφερειακή κατανομή των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και άλλων αέριων ρύπων και αναφέρθηκε στις εκτιμήσεις κατανομής των αερίων ρύπων στις Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες γίνονται με βάση το σημείο εκπομπής των αερίων ρύπων. Τα στοιχεία παραχωρούνται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η κατανομή γίνεται βάσει διαπεριφερειακών δεικτών.
Όλες τις πτυχές του σύγχρονου διακυβεύματος της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει το περιβάλλον και την καθημερινότητα των πολιτών ανέλυσαν επιστήμονες, εμπειρογνώμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά τη διάρκεια της Ημερίδας για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε, χθες, από την Περιφέρεια Αττικής, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας
Την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας κήρυξε η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου η οποία, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι η κλιματική αλλαγή είναι θέμα εθνικής ασφάλειας (περισσότερες πληροφορίες εδώ).
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος τόνισε ότι το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αποτελεί ζητούμενο όχι μόνο σε εθνικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ έδωσε έμφαση στην ανάγκη σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα (π.χ. σχέδια πλημμύρας, αιγιαλός, χωροταξικά). Προς αυτήν την κατεύθυνση, σημείωσε, πρέπει να δρομολογηθεί η χρηματοδότηση των ΠΕΠ, η επίσπευση των ΠεΣΠΚΑ, αλλά και η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης, κατά την ομιλία του έδωσε μεγάλη έμφαση στον ρόλο του ανθρώπου σε συνάρτηση με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, καθώς αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος, ενώ «ανθρωποκεντρική» ήταν και η προσέγγιση του Γιάννη Καπάκη, Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, δίνοντας τη θετική διάσταση του ζητήματος, αναφέροντας παραδείγματα, όπως αυτό της αποφυγής των πυρκαγιών και στο πλαίσιο αυτό επισήμανε τη σημασία της καλής συνεργασίας που υπάρχει με την Περιφέρεια Αττικής.
Στον χαιρετισμό που απέστειλε ο υπεύθυνος συντονιστής του προγράμματος του ΟΗΕ για τη Μεσόγειο, Gaetano Leone, αναφέρθηκε στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία αποτελεί ένα θαλάσσιο έθνος, όπου το στοιχείο του νερού αποτελεί θεμέλιο λίθο της οικονομίας της χώρας. Ωστόσο η άνοδος της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας υπερβαίνει τα εθνικά όρια, με αποτέλεσμα το θέμα να αφορά ολόκληρη τη Μεσόγειο. Θα χρειαστεί, επομένως μια μεσογειακή προσαρμογή για την αειφόρο ανάπτυξη.
Εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής, χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής, Βουλευτής Κατερίνα Ιγγλέζη, η οποία μίλησε για την αξία του φυσικού οικοσυστήματος, αλλά και τις επιπτώσεις της καταστροφής του, οι οποίες έχουν ξεκινήσει να λαμβάνουν σοβαρές διαστάσεις.
Η Βουλευτής Β’ Αθηνών, Χαρά Καφαντάρη, σε ό,τι αφορά το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, έφερε ως παράδειγμα τους 54 νεκρούς από τον καύσωνα του Τορόντο, ενώ ανέλυσε τους τομείς που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη νέων μοντέλων βιωσιμότητας.
Ο Νικόλαος Βογιατζής, Διοικητής ΕΜΥ Ταξιάρχος (ΜΤ), απάντησε σε βασικά ερωτήματα, σύμφωνα με την επιστημονική τοποθέτηση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ενώ αναφέρθηκε στην ανάπτυξη ειδικών προγνώσεων και μοντέλων που αναπτύσσονται στην ΕΜΥ.
Στη συνέχεια ακολούθησαν 3 θεματικές ενότητες με ενδιαφέρουσες επιστημονικές παρεμβάσεις:
«Κλιματική Αλλαγή - Στρατηγικές και σχεδιασμός για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή»
Στην ενότητα αυτή, υπό τον συντονισμό του Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος, Κλιματικής Αλλαγής και Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας, Νάσου Αναγνωστόπουλου, ο οποίος έκανε εκτενή αναφορά σε στοιχεία που διαθέτει η Περιφέρεια Αττικής, καθώς και στη σημασία ύπαρξης συνεργασιών με άλλους φορείς όπως η ΕΛΣΤΑΤ ή οι Δήμοι, τον λόγο πήρε αρχικά η Ρεββέκα Μπατμάνογλου, Προϊσταμένη της Δ/νσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, του ΥΠΕΝ, η οποία ανέλυσε τη Συμφωνία των Παρισίων, καθώς και τις πολιτικές που έχουν χαραχτεί τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ανέφερε ότι υπάρχει φιλόδοξη δέσμη αλληλεγγύης για τον μετριασμό του φαινομένου και την προσαρμογή σε νέα δεδομένα.
Ο Χρήστος Σ. Ζερεφός, Ακαδημαϊκός, Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, αναφέρθηκε συγκεκριμένα για την Αττική, ενώ έκανε μία αναδρομική αναφορά. Όπως επισήμανε υπάρχουν διαχρονικές αλλαγές σε στοιχεία του κλίματος (μείωση αριθμού παγετών και αύξηση αριθμού ημερών με υψηλές θερμοκρασίες). Σε ό,τι αφορά τις βροχοπτώσεις, υπάρχει αποσταθεροποίηση μετά το 1980 και έξαρση τα τελευταία έτη.
Τον λόγο στη συνέχεια πήρε η Μαρία Λοϊζίδου, Καθηγήτρια ΕΜΠ, Τμήμα Χημικών Μηχανικών, Υπεύθυνη Μονάδας Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, η οποία ανέλυσε την περίπτωση της Κύπρου, στην οποία εγκρίθηκαν 250 μέτρα προσαρμογής με βήματα μεθοδολογίας για την αξιοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ενώ αναφέρθηκε και στο CypaAdapt Tool, το οποίο αποτελεί εργαλείο πολυκριτηριακής ανάλυσης.
Ο Νικόλαος Καραταράκης, Διευθυντής Κλιματολογίας – Εφαρμογών, Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), αναφέρθηκε στις προειδοποιήσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων και μίλησε για την κλιματική μεταβλητότητα και αλλαγή σε πλανητικό επίπεδο, περιοχικό / Ευρωπαϊκό, Εθνικό / Ελλάδα, ενώ επεξήγησε τον ρόλο της ΕΜΥ, αλλά και τη μεγάλη ανάγκη για βελτιωμένες έγκυρες προειδοποιήσεις σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Ο Τάκης Γρηγορίου, Υπεύθυνος για θέματα Ενέργειας και Κλιματικών Αλλαγών, Ελληνικό Γραφείο Greenpeace αναφέρθηκε στην ηλιακή κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να γίνει με δίκαιο τρόπο, να δοθεί ουσιαστική βοήθεια στα νοικοκυριά, με επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια με το μισό κόστος ετησίως της επιδότησης. Ήδη υπάρχει πιλοτική εφαρμογή σε 8 νοικοκυριά στη Ρόδο, ενώ εφαρμόζεται η ηλιακή κοινωνική πολιτική σε πολιτείες των ΗΠΑ.
Τέλος, η Αργυρώ Παρασκευοπούλου, Αν. Προϊσταμένη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής αναφέρθηκε στις στρατηγικές της Περιφέρειας Αττικής και τα σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. Έμφαση δόθηκε στο Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Αττικής το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020 και δίνει έμφαση σε τομείς που η Περιφέρεια Αττικής εμφανίζει υψηλή τρωτότητα, σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Το ΠεΣΠΚΑ Αττικής επιδιώκει την καταλληλότερη χωρική ανάλυση ώστε ο σχεδιασμός να είναι ενιαίος αλλά να λαμβάνονται υπόψη και οι ιδιαιτερότητες της κάθε περιφερειακής ενότητας. Θα αξιολογηθούν οι συνέργειες μεταξύ των τομέων και οι συνέργειες με τις όμορες Περιφέρειες. Αναφέρθηκε, επίσης, στην καινοτομία του ΠεΣΠΚΑ Αττικής το οποίο περιλαμβάνει την ανάπτυξη, προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης, οι προδιαγραφές του οποίου θα έχουν περιγραφεί στο ΠεΣΠΚΑ. Οι διαδικασίες του ΠεΣΠΚΑ αυτή την περίοδο βρίσκονται στο στάδιο της προέγκρισης από τη χρηματοδοτική αρχή (ΕΥΔΕΠ Αττικής) των τευχών του ανοιχτού διαγωνισμού που ακολουθεί.
«Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον»
Τον συντονισμό του πάνελ για τη συγκεκριμένη θεματική Ενότητα είχε η Αργυρώ Παρασκευοπούλου, Αν. Προϊσταμένη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας Αττικής.
Τον λόγο αρχικά πήρε ο Ευθύμης Λέκκας, Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Διευθυντής ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων», Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Ο κ. Λέκκας αναφέρθηκε εκτενώς στις φυσικές καταστροφές, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και εστίασε στις καινοτόμες δράσεις διαχείρισης των επιπτώσεων. Επιπλέον επεξήγησε τα λεγόμενα του δίνοντας πλήθος παραδειγμάτων (πυρκαγιές σε Ηλεία, Αρχαία Ολυμπία, Νεάπολη κ.λπ.). Αναφορικά με τις πλημμύρες της Μάνδρας ανέφερε ότι αποτελούν κορυφαίο φαινόμενο των τελευταίων 200 ετών όπως προκύπτει από ελιά αυτής της ηλικίας που παρασύρθηκε. Τέλος ανέφερε ότι δεν έχει λυθεί η εξίσωση κινδύνου - σχεδιασμού, ενώ σε προτεραιότητα πρέπει να μπουν έργα μικρής κλίμακας, καλά σχεδιασμένα ανάντι των περιοχών προς προστασία.
Ο Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Τομέα Φυσικής Περιβάλλοντος, παρουσίασε μέσα από μια «νέα ματιά» τον αστικό περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Όπως ανέφερε η πόλη είναι ζωντανός οργανισμός, όχι απλά ένα σύμπλεγμα κτιρίων, και καθώς μεγαλώνει οι πιέσεις αυξάνονται. Δεν υπάρχει μία λύση που να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, ενώ επεσήμανε και την αυξανόμενη τάση της αστικοποίησης. Ανέδειξε, επιπλέον, όλον τον προβληματισμό που προκαλεί το κέντρο της Αθήνας (επιδείνωση θερμικού περιβάλλοντος - ενεργειακό «πέναλτι»), ενώ ανέφερε ότι τα χαμηλά εισοδήματα αντιμετωπίζουν σημαντικό ενεργειακό και θερμικό πρόβλημα. Επεσήμανε τις νέες ανάγκες στον αστικό σχεδιασμό, για παράδειγμα, ανάγκη για πολλές, μικρές, διάσπαρτες πράσινες παρεμβάσεις στον αστικό ιστό («αστικός βελονισμός») και μεγαλύτερες αποστάσεις για να βελτιωθεί το μικροκλίμα μιας περιοχής. Πρότεινε η επιστήμη να βρίσκεται κοντά στο κέντρο λήψης των αποφάσεων και την αναγκαιότητα της μητροπολιτικής διοίκησης, ώστε τα σχέδια να καταρτίζονται και να εφαρμόζονται κατά ενιαίο τρόπο για να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα.
Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, παρουσίασε εκτιμήσεις από κλιματικά μοντέλα και αναφέρθηκε σε κλιματικά μοντέλα με χωρική ικανότητα περίπου 12χλμ. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι τα τελευταία 70 χρόνια έχουμε μείωση των ημερών βροχής, ενώ η ετήσια βροχόπτωση μειώνεται με αύξηση όμως του ποσού ημερήσιας βροχής που δεχόμαστε (πλημμυρικά φαινόμενα). Αναφέρθηκε ακόμη σε αύξηση του αριθμού των θερμών ημερών, ανόδου της θερμοκρασίας, και του αριθμού των θερμών νυχτών αυξάνοντας έτσι τις απαιτήσεις σε ενέργεια για ψύξη. Επιπλέον, έκανε λόγο για αύξηση του κινδύνου πυρκαγιών και της δραστηριότητας των κουνουπιών. Επεσήμανε τη σημασία της επίδρασης των τοπικών παραγόντων.
Η Εύη Σαμόλη, Επ. Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, τονίζοντας την άμεση ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών καθώς η υγεία του πληθυσμού είναι ευαίσθητη σε αλλαγές του κλίματος, δεδομένου ότι επηρεάζει περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας (θερμοκρασία αέρα, ποιότητα νερού, τροφής και καταφυγίου, τρόπο μετάδοσης λοιμωδών νόσων). Αναφέρθηκε στις συνδυαστικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των δασικών πυρκαγιών και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία του πληθυσμού, αλλά και στην ανεπαρκή παρακολούθηση των επιδράσεων φυσικών φαινομένων (όπως οι πλημμύρες) και των μελλοντικών τάσεων των λοιμωδών νόσων σε σχέση με τις επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων.
Ο Θανάσης Σφέτσος, Ερευνητής Β, ΙΠΡΕΤΕΑ, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ μίλησε για την «Ανθεκτικότητα των υποδομών στην κλιματική αλλαγή». Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις υποδομές, π.χ. δίκτυα μεταφορών και ηλεκτρισμού, τηλεπικοινωνίες, διυλιστήρια, κ.α., καθώς επιδρά στα χαρακτηριστικά των κινδύνων (ταχύτητα, συχνότητα, ένταση και έκταση) δοκιμάζοντας τα όρια σχεδίασης και αντοχής των υποδομών. Όπως ανέφερε, υπάρχει τρωτότητα σε δομικά στοιχεία, σε εργαζόμενους, στον τρόπο λειτουργίας και την ποιότητα των υπηρεσιών, αλλά και αλλαγές στην ικανότητα παραγωγής και ζήτησης των υπηρεσιών Κάθε υποδομή είναι μοναδική στον σχεδιασμό και για να λειτουργεί – χρειάζεται κοινή μεθοδολογία – επιλογή κριτηρίων προσαρμογής, ώστε από την επικινδυνότητα να μεταβούμε στην ανθεκτικότητα των υποδομών, η οποία είναι κρίσιμη για την καλύτερη ανταπόκριση στη κλιματική αλλαγή.
Η Κωνσταντίνα Τσαγκάρη, Τακτική Ερευνήτρια, Διευθύντρια Ινστιτούτου Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ), εξέτασε τις επιπτώσεις και τα μέτρα προσαρμογής των δασικών οικοσυστημάτων υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής και των πυρκαγιών. Η κα Τσαγκάρη αναφέρθηκε συνοπτικά στην αλλαγή στο μικροκλίμα, στη διάβρωση του εδάφους, στις άμεσες και έμμεσες οικονομικές συνέπειες, την υποβάθμιση του αισθητικού τοπίου, την τάση αλλαγής χρήσης γης, την ανασφάλεια του πολίτη.
Η Τόνια Μοροπούλου, Καθηγήτρια Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά και τις προκλήσεις ενόψει της κυκλικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι απαιτείται σύνδεση του τοπικού με τον μητροπολιτικό σχεδιασμό, ενώ οι ιστορικές πόλεις θα πρέπει να μετατραπούν σε ζωντανά εργαστήρια για την έρευνα και την εκπαίδευση. Επιπλέον, ο μητροπολιτικός χαρακτήρας είναι καταλυτικός για την ενσωμάτωση των καλών εφαρμογών για τη διάσωση όλου του πολιτισμού υπό ένα ενιαίο στρατηγικό σχεδιασμό με προτεραιότητες και συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
«Υποστηρικτικά μέτρα και χρηματοδοτικά εργαλεία»
Στην τρίτη ενότητα, συντονίστρια του πάνελ ήταν η Γιάννα Τσούπρα, Περιφερειακή Σύμβουλος, Εντεταλμένη σε θέματα Πολιτικής Προστασίας, Παλλαϊκής Άμυνας και ΠΣΕΑ.
Τον λόγο έλαβε πρώτος ο Γιώργος Πατρίκιος, Πρόεδρος Πράσινου Ταμείου, Επίκουρος Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο οποίος ανέδειξε τον ρόλο του Πράσινου Ταμείου στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και μίλησε για τις αρμοδιότητες, τους άξονες προτεραιότητας και τα αποθεματικά του Ταμείου.
Ο Γιάννης Σταμούλης, Αρχιπύραρχος, Πρόεδρος Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, Διοικητής Δ.Π.Υ. Πειραιώς, θεωρεί πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη νέα απειλή της Πολιτικής Προστασίας. Ο ίδιος έδωσε έμφαση στην ανάγκη συνένωσης δυνάμεων για να επιτευχθεί υψηλότερος βαθμός προστασίας.
Στη συνέχεια ο Δημήτρης Νιαβής, από τη Δ/νση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ, μίλησε για ένα σημαντικό ανταγωνιστικό εργαλείο χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το LIFE 2014-2020. Το πρόγραμμα αυτό της ΕΕ χρηματοδοτεί το 55% των επιλέξιμων δαπανών και απευθύνεται σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, ιδιωτικού τομέα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, για θέματα Περιβάλλοντος και Δράσεων για το Κλίμα, συνολικού προϋπολογισμού 3,46 δισ. ευρώ.
Ο Δημήτρης Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Περιφέρειας Αττικής, αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020, οι οποίες αφορούν στον σχεδιασμό με διαφορετική φιλοσοφία, με την έμφαση να δίνεται στη σκοπιμότητα των έργων, καθώς και σε δράσεις και στόχους που ιεραρχούνται και προτεραιοποιούνται. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης του ΠΕΠ Αττικής εκδόθηκαν προσκλήσεις για δύο έργα αντιπλημμυρικής προστασίας συνολικής αξίας 80 εκ. ευρώ, ενώ εντάχθηκαν και ολοκληρώθηκαν 21 έργα προϋπολογισμού αξίας 74,2 εκ. ευρώ, το 76% των οποίων αφορούσε στο εσωτερικό δίκτυο. Αναφέρθηκε στον θεματικό στόχο 5, για την προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή - πρόληψη και διαχείριση κινδύνων, συνολικού προϋπολογισμού 95,6 εκ. ευρώ από τον οποίο χρηματοδοτείται και το Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή της Αττικής. Καταλήγοντας αναφέρθηκε στα υψηλότερα ποσοστά συμβασιοποιημένων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας μεταξύ όλων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) του ΕΣΠΑ 2014-2020, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του ποσοστού υπερδέσμευσης, σε 140%, για τον Θεματικό Στόχο 5, ενώ αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί τα περισσότερα έργα μέχρι το κλείσιμο του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ο Στρατής Δαβάκης, Αν. Προϊστάμενος της Δ/νσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής, εισηγήθηκε τις προκλήσεις της Πολιτικής Προστασίας (δηλαδή της προστασίας της ζωής, υγείας και περιουσίας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, κατά τη διάρκεια ειρηνικής περιόδου) στην αντιμετώπιση των συνεπειών της Κλιματικής Αλλαγής. Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα υλοποίησης δράσεων μείωσης του κινδύνου καταστροφών, στο Πλαίσιο δράσης του Sendai για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών 2015-2030, αλλά και στην ανάγκη σχεδιασμού και θεσμοθέτησης κανόνων ενημέρωσης για να υπάρχει ενημέρωση των πολιτών χωρίς όμως πανικό. Ιδιαίτερη προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη.
Τέλος, ο Παναγιώτης Βλάχος, Προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος, Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), εισηγήθηκε, μεταξύ άλλων, τη Διαπεριφερειακή κατανομή των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και άλλων αέριων ρύπων και αναφέρθηκε στις εκτιμήσεις κατανομής των αερίων ρύπων στις Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες γίνονται με βάση το σημείο εκπομπής των αερίων ρύπων. Τα στοιχεία παραχωρούνται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η κατανομή γίνεται βάσει διαπεριφερειακών δεικτών.